بررسی مؤلفه‌ها و عوامل افزایش ارتباط جوانان با مسجد، مبتنی ‏بر نظریه‌ی عمل صالح

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، شورای عالی انقلاب فرهنگی (نویسنده مسئول).‏

2 ‏. دانشجوی دکتری آینده پژوهی دانشگاه تهران، تهران. ایران.‏

3 استادیار، شورای عالی انقلاب فرهنگی.‏

10.22081/jislamicgo.2025.71174.1014

چکیده

با توجه به خصوصیات منحصربه‌فرد دوره‌ی جوانی و قابلیت‌های مسجد در بروز و ظهور کارکردهای آموزشی و تربیتی در جهت سعادت‌بخشی به انسان، ارتباط جوان با مسجد، نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت است. آنچه به شکل‌دهی این تحقیق، ضرورت می‌دهد تحولات امروز جامعه‌ی ایرانی و افول گرایش‌ها و رفتارهای دینی در جوانان است. بر همین اساس است که موضوع ارتباط جوانان با مسجد، دغدغه‌ی عالی‌ترین مسئولان نظام است. در این تحقیق در نظر است تا به بررسی مهم‌ترین مؤلفه‌ها و عوامل تأثیرگذار بر افزایش ارتباط جوانان با مسجد پرداخته شود. این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی است و با انجام مصاحبه‌ و به روش دلفی به بررسی عوامل ارتباط جوانان با مسجد پرداخته است. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل مضمون استفاده می‌گردد. در فرآیند تحلیل مضمون صورت‌گرفته تعداد 61 مضمون پایه، 7 مضمون سازمان‌دهنده و 3 مضمون فراگیر استخراج گردید. احیای کارکردهای سنتی مسجد در کنار محوریت یافتن مسجد در امور مختلف و بالا بودن سطح تحصیلات و سواد امام جماعت از مهم‌ترین عوامل اساسی در افزایش ارتباط جوانان با مسجد قلمداد می‌شود. مهم‌ترین پیشنهادها برای بهبود وضعیت ارتباط جوانان با مسجد عبارتند از: ترویج طرح‌های مهمی مانند طرح صالحین و تشکیل شورای سیاست‌گذاری مسجد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Examination of the Components and Factors for ‎Increasing Youth Engagement with the Mosque Based on the Theory of Righteous Action

نویسندگان [English]

  • Hossein Honarvar Seddighian 1
  • Omid Abdollahi Shotorkhoft 2
  • Mohammadjavad Valizadeh 3
1 Assistant Professor, Supreme Council of the Cultural Revolution (Corresponding Author). ‎
2 ‎. PhD student in Futures Studies, University of Tehran, Tehran, Iran.‎‏ ‏omi21a@gmail.com.‎
3 Assistant Professor, Supreme Council of the Cultural Revolution. mj.valizadeh@sccr.ir.‎
چکیده [English]

Given the unique characteristics of youth and the mosque's potential in manifesting its educational and nurturing functions for human prosperity, the connection between youth and the mosque is not just a choice but a necessity. What makes this research important is the contemporary changes in Iranian society and the decline of religious inclinations and behaviors among the youth. Therefore, the issue of youth engagement with the mosque is a primary concern for the highest authorities in Iran. This study aims to examine the most important components and factors influencing the increased engagement of youth with the mosque.This research is descriptive-survey in nature, utilizing interviews and the Delphi method to explore the factors affecting youth-mosque relations. The data analysis uses thematic analysis, resulting in 61 basic themes, 7 organizing themes, and 3 overarching themes. The revival of traditional mosque functions alongside the central role of the mosque in various matters, as well as the high level of education and knowledge of the imam, are considered the most important factors for increasing youth engagement with the mosque. The most important recommendations to improve youth engagement with the mosque include promoting significant initiatives such as the Salehin plan and establishing a mosque policy council.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Youth
  • Engagement
  • Mosque
  • Theory of Righteous Action.‎

مراجع

* قرآن کریم.
آزاد ارمکی، تقی. (1381). نظریه‌های جامعه‌شناسی (چاپ دوم). تهران: سروش.
جلالی، محمدحسین. (1381). علت دین‌گریزی جوانان (چاپ اول). تهران: چکیده.
جیمز، آرتور فینچ و همکاران. (1379). مدیریت، سازماندهی، رهبری، کنترل (مترجمان: علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، چاپ دوم). تهران: دفترپژوهش‌های فرهنگی.
حسین زاده، علی؛ نیازی، محسن. (1399). بررسی عوامل مؤثر بر گرایش جوانان به نماز جماعت (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه کاشان). فیض، 23(7)، ص756-763.
خامنه‌ای، سیدعلی. (19/10/1375). بیانات در دیدار با مردم قم. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://farsi.khamenei.ir
خامنه‌ای، سیدعلی. (20/07/1389). پیام مقام معظم رهبری به اجلاس سراسری نماز. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://farsi.khamenei.ir
خمینی، سیدروح ا... . (1385). صحیفه نور (ج6و13). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار‌ امام‌ خمینی&.
دوغان، محمدزکی. (1384). تأثیر نماز بر شخصیت جوان و عوامل مؤثر بر گرایش جوانان به نماز از دیدگاه متون دینی. (استاد راهنما: محمدعلی حاجی ده آبادی). پایان نامه کارشناسی ارشد. جامعه المصطفی العالمیه، دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
دهخدا، علی اکبر. (1377). لغت‌نامه دهخدا (ج5، چاپ دوم). تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد. (بی‌تا). مفردات الفاظ القرآن. تحقیق ندیم مرعشى. دارالکتب العلمیة.
رضایی، علی. (1382). جایگاه مساجد در فرهنگ اسلامی. قم: ثقلین.
ریتزر، جورج. (1379). نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر (مترجم: محسن ثلاثی، چاپ چهارم). تهران: انتشارات علمی.
زبیدى، محمد مرتضى. (بی‌تا). تاج العروس (من اهر القاموس) (ج2). لبنان: منشورات دار مکتبة الحیاة.
سازمان ملی جوانان. (1390). مجموعه مصوبات شورای عالی جوانان. تهران: سازمان ملی جوانان.
عسکریان، مصطفی. (1383). روابط انسانی و رفتار سازمانی (چاپ دوم). تهران: امیرکبیر.
عمید، حسن. (1386). فرهنگ فارسی عمید (چاپ سی و پنجم). تهران: امیرکبیر.
کردستانى، عباس. (1383). عوامل مؤثر بر پایین بودن میزان ارتباط جوانان با مساجد در استان کرمان. پژوهشگران فرهنگ، 2(4)
کریمی، یوسف. (1384). روان‌شناسی شخصیت (چاپ پانزدهم). تهران: پیام نور.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1382ق). روضه کافی (ج1). تهران: دار الکتب الاسلامیة.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1388ق). کافی (ج2و8، چاپ دوم). تهران: دار الکتب الاسلامیة.
مجلسی، محمد باقر. (۱۴۰۳ق). بحارالانوار (ج41، چاپ دوم). بیروت: دارالوفاء.
محمدی، محسن. (1383). علل نمازگریزی و نقش رسانه در گسترش نماز (چاپ اول). قم: مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما.
منصوری، خلیل. (1386). عوامل جذب جوانان و نوجوانان به مسجد. قم: ثقلین.
نجفى، محمدحسن. (1392ق). جواهر الکلام (ج14). تهران: دارالکتب الاسلامیة.
نظیف، محمد. (1389). حکمت نماز و علل کم‌توجهی بعضی جوانان به نماز و راهکارها (چاپ اول). تهران: امید مهر.
نوروزی، فیض الله؛ فرهادیان، سعید. (1393). بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر دین‌داری جوانان. مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، 13(1)، 7-30.
هرسی، پاول؛ بلانچارد، کنت. (1375). مدیریت رفتار سازمانی (مترجم: علی علاقه‌بند). تهران: امیرکبیر.
Braun, V. & Clarke, V.(2006). Using Thematic Analysis in Psychology, Qualitative Research in Psychology. Vol 3. pp. 77-101.
Given, L.M. (Ed). (2008). The Sage Encyclopedia of Quantitative Research Methods. Vols. 1&2. California.
مجله حکمرانی اسلامی
دوره 1، شماره 1 - شماره پیاپی 1
فروردین 1404
صفحه 262-307

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار